Di sản văn hóa và phát triển du lịch thời kỳ hội nhập

Di sản văn hóa - Tài nguyên du lịch

Hiện Phú Yên có gần 600 di tích gồm nhiều loại hình như: Di tích lịch sử, văn hóa, khảo cổ học, danh lam thắng cảnh, kiến trúc nghệ thuật, đình, chùa, nhà thờ, lăng, miếu, dinh, lẫm; trong đó có 22 di tích, danh thắng quốc gia, 48 di tích, danh thắng cấp tỉnh.

Cùng với hệ thống di sản văn hóa vật thể, Phú Yên còn bảo tồn và phát huy được nhiều di sản văn hóa phi vật thể với nhiều loại hình đa dạng, phong phú như: Lễ hội truyền thống, trò chơi dân gian, các làn điệu dân ca dân vũ; đặc biệt lễ hội cầu ngư của ngư dân miền biển; nghệ thuật bài chòi; nghệ thuật trình diễn trống đôi, cồng ba, chinh năm của đồng bào dân tộc Chăm, Ba Na ở miền núi Phú Yên được vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, góp phần khẳng định bản sắc văn hóa phong phú, đa dạng ở Phú Yên trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Phú Yên còn có các lễ hội liên quan đến danh nhân lịch sử (Lương Văn Chánh, Lê Thành Phương, Trần Phú), các lễ hội tôn giáo, tín ngưỡng…
 

Về cảnh quan thiên nhiên, Phú Yên sở hữu nhiều bãi biển rộng lớn, nước trong xanh, bờ cát mịn trải dài 189km bờ biển, gắn với nhiều đầm, vịnh cảnh quan thiên nhiên đẹp, nổi bật nét kiến tạo địa chất độc đáo như gành Đá Đĩa, Hòn Yến, vịnh Xuân Đài, đầm Ô Loan, Bãi Xép, Bãi Môn - Mũi Điện, Vũng Rô, núi Đá Bia, Hòn Nưa.

Nhờ thiên nhiên ưu đãi, Phú Yên có nhiều đặc sản văn hóa ẩm thực như sò huyết Ô Loan, ốc nhảy, ghẹ đầm Cù Mông, cá ngừ, bánh tráng lòng heo Hòa Đa, bò một nắng, các sản vật tôm, mực, cá miền biển và nước ngọt có vai trò quan trọng trong việc tạo dấu ấn đối với khách du lịch.

Đứng từ góc độ này, nhiều chuyên gia cho rằng, các giá trị văn hóa được xem là dạng tài nguyên du lịch để khai thác tạo ra các sản phẩm du lịch hấp dẫn, khác biệt và có khả năng cạnh tranh không chỉ giữa các vùng miền, các địa phương trong nước mà còn giữa Việt Nam với các nước trong khu vực và quốc tế. Từ những giá trị di sản văn hóa, du lịch khai thác để hình thành nên những sản phẩm bán cho du khách.

Di sản văn hóa là tài nguyên du lịch đặc biệt, chính sự đa dạng, phong phú của bản sắc văn hóa luôn hấp dẫn khách du lịch khám phá; do vậy, gìn giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa là yếu tố góp phần phát triển du lịch bền vững. Ngược lại, du lịch là một phương thức để phát huy các giá trị văn hóa có hiệu quả nhất, đặc biệt đối với du khách trong nước và bạn bè quốc tế.

Ai đó đã từng ví von rất sinh động rằng du lịch được xem là “cầu nối” giữa các dân tộc, giữa các nền văn hóa trên thế giới. Ngẫm lại sự ví von đó thật sâu sắc và rất đúng, bởi qua hoạt động hướng dẫn du lịch, du khách không chỉ được tận mắt chiêm ngưỡng mà còn được hiểu biết thêm về giá trị các di sản văn hóa, thưởng thức văn hóa ẩm thực nơi mình đến.

Thông qua hoạt động du lịch, du khách có được những trải nghiệm đặc biệt, sống động, cảm nhận được các giá trị văn hóa trong những khung cảnh thực của tự nhiên, của di sản, của lễ hội, nếp sống truyền thống cộng đồng mà không phương tiện nào có thể chuyển tải đầy đủ được.

Trước năm 2011, du lịch Phú Yên còn chậm phát triển, chưa khai thác hiệu quả giá trị di sản văn hóa và tiềm năng vốn có của vùng đất. Hoạt động du lịch chưa tương xứng với tiềm năng là do sản phẩm du lịch Phú Yên còn đơn điệu, thiếu bền vững; sự liên kết trong khai thác, phát triển du lịch giữa các điểm đến, cơ sở dịch vụ du lịch, giữa các địa phương trong tỉnh và các vùng miền khác trong khu vực và toàn quốc còn hạn chế. Công tác xúc tiến du lịch còn thiếu tính chuyên nghiệp, chưa thường xuyên, chưa tạo dựng được thương hiệu cho du lịch Phú Yên vươn xa.